همه چیز در مورد VoIP و اصطلاحات مورد استفاده در این تکنولوژی

در این مقاله سعی شده اکثر اصطلاحاتی که در زمینه تکنولوژی VoIP مورد استفاده قرار می گیرد، بررسی و توضیح مختصر و ساده ای درباره‌ی آن داده شود. در صورتی که احساس می‌کنید برخی از مفاهیم را متوجه نمی شوید به علت آشنا نبودن با دایره لغات دنیای شبکه می‌باشد.

این مقاله قطعا در آینده به روز رسانی می گردد.

VoIP چیست؟

VoIP یعنی جابجایی صدا غالبا بصورت زنده در بستر شبکه‌های مبتنی بر پروتکل IP که از آن با نام های IP تلفنی یا اینترنت تلفنی و نام های دیگر یاد می‌شود. از حدود سال ۱۹۹۵ توسعه بیشتری پیدا کرده و در دو دهه اخیر سیستمهای ارتباطی دنیا را متحول کرده است. در ابتدا برای تماس های راه دور و بین‌المللی پایه ریزی شد ولی الان در هر شبکه ای که مبتنی بر IP باشد میتوان استفاده نمود.

VoIP چگونه کار میکند؟

یک دستگاه VoIP با تبدیل سیگنالهای صوتی (آنالوگ) به بسته های کوچک (پکت-دیجیتال) و ارسال آن‌ها به مقصد کار خود را انجام می دهد.

در این پروسه سیگنال صوتی توسط فرستنده کدینگ می‌شود و توسط طرف دیگر کد گشایی می‌شود. این کدینگ ها توسط قطعه سخت افزاری مخصوص یا برنامه نرم افزاری مخصوص با نام کدک تعریف و انجام می‌شوند.

Audio Codec:

سخت‌افزار یا برنامه کامپیوتری که قابلیت کدگشایی (Decoding) یا کدگذاری (Encoding) داده‌های صوتی را داشته باشد، همچنین از Audio Codec ها به منظور فشرده سازی (Compression) صدا مورد استفاده قرار می‌گیرد.  برخی از Codec هایی که در VoIP زیاد با آن سروکار دارید:

• Alaw
• AMR Codec
• BroadVoice Codec
• DoD CELP
• ۷۱۱
• ۷۲۲
• ۷۲۳٫۱
• ۷۲۶
• ۷۲۸
• ۷۲۹
• GIPS
• GSM
• iLBC
• LPC10
• Opus
• SILK
• Speex
• Ulaw

Digital Data:

در دنیای اطلاعات به داده‌های متشکل از فقط صفر یا یک گفته می‌شود که اطلاعات بوسیله آن‌ها نمایش داده می‌شود.

Analog Signal:

بر عکس داده دیجیتال پیوسته است یعنی ریزترین تغییرات معنی خاص خود را دارد.

ADC یا Analog-To-Digital Converter:

دستگاهی (عموما چیپ) که مقادیر آنالوگ (غالباً ولتاژ) را به مقادیر دیجیتال تبدیل می‌کند.

DAC یا Digital-To-Analog Converter:

دستگاهی (عموما چیپ) که داده‌های دیجیتال (صفر و یک) را به مقادیر آنالوگ (جریان-ولتاژ یا شارژ الکتریکی) تبدیل می‌کند.

چگونه میتوان از سرویس ویپ استفاده کرد؟

ATA یا Analog Telephone Adapter:

ساده‌ترین راه استفاده از ویپ استفاده از یک دستگاه ATA است که به آن VoiceBox یا VoIP Phone Adapter نیز گفته می‌شود. با این وسیله میتوان گوشی آنالوگ معمولی را به شبکه VoIP اتصال داد. این وسیله یک مبدل سیگنال آنالوگ به پکت دیجیتال و بالعکس می‌باشد. صدای شما را از طریق گوشی تلفن معمولی (آنالوگ) می‌گیرد و به پکت معتبر در شبکه IP تبدیل کرده و به مقصد ارسال می‌کند. همچنین  پکت‌های
ورودی را می‌گیرد و به سیگنال صوتی تبدیل کرده و آنرا برای شما پخش می‌کند.

تلفن IP یا IP-Phone:

روش دیگر برای اتصال به شبکه VoIP استفاده از یک تلفن IP می‌باشد. این نوع تلفن‌ها برای همین کار طراحی شده‌اند و نیاز به دستگاه اضافی برای اتصال به شبکه VoIP ندارند. یک درگاه RJ45 یا در بعضی از مدل‌ها یک درگاه WiFi تلفن را به شبکه متصل می‌کند. تبدیلات آنالوگ به دیجیتال اصطلاحاً AD و بالعکس DA در داخل گوشی انجام می‌شود. این روش کم دردسر ولی به نسبت هزینه بر است.

تلفن نرم افزاری یا SoftPhone:

روش بعدی استفاده از یک تلفن نرم افزاری یا SoftPhone است. در این روش  یک برنامه کاربردی بر روی کامپیوتر یا لپ تاپ یا تبلت یا موبایل و یا هر وسیله هوشمند نصب می‌شود. و شما را به شبکه VoIP اتصال میدهد. شرکت‌های بزرگی در این زمینه سرویسهای خوبی ارائه می‌دهند و می‌توان با داشتن یک اکانت رایگان ارتباط‌های بین المللی رایگان داشت. مثل کاری که میتوان با نرم‌افزار اسکایپ انجام داد یا با نصب یک سرور آن هم با یک لایسنس آزاد و با کمی تنظیمات سرویس VoIP شخصی راه اندازی کنید یا از این سرویس در محیط کاری خود استفاده کنید.

برخی از SoftPhone های مورد استفاده:

• ۳CX
• DIAX
• Express talk
• Eyebeam
• Firefly Softphone
• Global IP
• MyJabber
• Openzoep
• PhonerLite
• SipEyePhone
• SIPPS
• SJPhone
• SNOM 360
• Twinkle Softphone
• X-Lite
• Zoiper

SIP یا Session Initiation Protocol:

یک پروتکل سیگنالینگ ارتباطی است که بصورت گسترده ای برای کنترل ارتباطات Multimedia مورد استفاده قرار می گیرد. از SIP می توان برای انتقال صدا بر روی اینترنت استفاده کرد. این پروتکل قابلیت ایجاد، تغییر و از بین بردن Session را دارد.

PjSIP یا Prijono Session Initiation Protocol:

PjSIP یک کتابخانه ارتباطات چندرسانه ای متن باز و رایگان هست که از پروتکل‌های استاندارد همچون SIP, SDP, RTP, STUN, TURN و ICE پشتیبانی می‌کند.

این کتابخانه ارتباطات چند رسانه ای را با پروتکل سیگنالینگ (SIP) و عملکرد NAT و API های این کتابخانه ترکیب می‌کند و قابلیت حمل یا Portable بودن را برای سیستم های رومیزی، تلفن همراه و سایر سیستم ها فراهم می سازد.

کلمه Pj به اختصار از نام خانوادگی Benny Prijono می آید که سازنده این کتابخانه می‌باشد. این کتابخانه کوچک با تمرکز بر ماژولار بودن در حال توسعه می‌باشد. همچنین PjSIP عملکرد ایمن تر و مطمئن تری نسبت به SIP دارد که استریسک در نسخه های جدید خود از این کتابخانه بهره می برد.

IAX یا Inter Asterisk eXchange:

یک پروتکل ارتباطی مانند SIP است، این پروتکل مبتنی بر استریسک است که توسط مارک اسپنسر و تیم تخصصی استریسک منتشر شده است. نسخه شماره یک این پروتکل که با نام IAX شناخته می شود دیگر امروزه مورد استفاده قرار نمی گیرد و جایگزین آن IAX2 می باشد که تحت استاندارد RFC 5456 در سال ۲۰۱۰ قرار گرفته است.

تفاوت IAX با سایر پروتکل های سیگنالینگ مانند SIP و یا H.323 در این است که هم Signaling و هم Media توسط این پروتکل حمل می شود در صورتی که سایر پروتکل ها عموما جریان های جدایی برای Signaling و Media دارند. همچنین IAX تنها از یک پورت UDP که معمولا پورت ۴۵۶۹ می باشد برای ارتباطات خود استفاده می نماید.

 PSTN یا Public Switched Telephone Network:

شبکه عمومی سوئیچ تلفن یا همان مخابرات می باشد که بعنوان شبکه تلفن ثابت نیز از آن یاد می‌شود.

ISDN یا Integrated Service Digital Network:

مجموعه‌ای از استانداردهای ارتباطی برای جابجایی همزمان صدا، ویدئو، داده و سرویس های دیگر شبکه بر روی خطوط PSTN می باشد. استانداردهای ISDN  چند نوع از درگاههای دسترسی را تعریف می‌کنند که می‌توان N-ISDN, PRI, BRI و B-ISDN را نام برد.

ISDN بعنوان یک شبکه مخابراتی دیجیتال عمومی به کار می رود با استفاده از ISDN امکانات جدیدی برای ارتباط دیتا بوجود می آید اکنون پس از استفاده وسیعISDN بصورت باند باریک، زمان اجرای باند پهن ISDN براساس تکنیک [ATM1] ، فرا رسیده که بعنوان یک شبکه باند پهن جامع سرویس‌های مخابراتی در نظر گرفته می‌شود.

Internet Telephony:

اشاره به تأمین سرویس هایی چون صدا، پیام کوتاه، فکس و پیامهای صوتی در بستر اینترنت می‌باشد و بعنوان جایگزینی برای خطوط آنالوگ قدیمی یا همان PSTN که گاهی اوقات POTS (هر چند POTS یک سرویس قدیمی تر است) نیز نامیده می‌شود، است.

PBX یا Private Branch Exchange:

به تلفن خانه یا سیستم سوپیچینگ سرویس صوتی گفته می‌شود که در یک مجموعه به صورت اختصاصی راه اندازی می‌شود این سیستم با دریافت چند خط محدود از یک سیستم سوئیچینگ سراسری (مثلاً  مخابرات در ایران) تعداد زیادی از تلفن‌های داخلی را سرویس دهی می‌کند. مثلاً با دریافت ۲ خط اصلی ۲۰ داخلی (اکستنشن) سرویس دهی می‌شود. در زبان عامیانه در ایران به سانترال معروف است. به غیر از به اشتراک گذاری خطوط بیرونی (مثلاً PSTN) سرویس های دیگری مثل ارتباط دادن به بیش از ۲ خط در یک لحظه برای برگزاری جلسه تلفنی را دارد. ارتباط های داخلی بدون هزینه مکالمه انجام می‌شود. هر عضو یا داخلی این مجموعه با نام Extension می‌تواند یک تلفن آنالوگ، فکس یا فکس مودم وصل شده به کامپیوتر باشد.

IP-PBX:

به تلفن خانه‌ای که بر مبنای شبکه‌های کامپیوتری با پروتکل آی پی است، گفته می‌شود. در این نوع تلفن خانه یک کیس کامپیوتری یا ترجیحاً یک سرور سخت افزاری بهمراه یک سیستم عامل یا یک سرویس نصب شده به سیستم عامل کار را راه می اندازد. در این سیستم نیازی به سوئیچیگ سخت افزاری و تجهیزات دیگر نیست، مگر اینکه بخواهیم سیستم خود را به شبکه‌های دیگر مثل PSTN یا GSM یا خطوط E1 یا T1 یا هر شبکه ای بغیر از شبکه آی پی اتصال دهیم. حتی در چنین حالتی هم با یک کارت سخت افزاری ساده سیستم جوابگوی نیاز خواهد بود.

در این نوع سیستم بیشتر کارها را نرم‌افزار انجام می‌دهد این بمعنی هوشمند شدن، انعطاف پذیری، افزایش قابلیت‌ها و امکانات زیاد دیگر است. هر چند باید مراقب حفره های امنیتی باشیم و همیشه برای رفع خطاها گوش بزنگ باشیم چرا که سیستم‌های نرم افزاری نسبت به سیستم‌های سخت افزاری به مراقبت قوی تری نیازمند هستند. ولی هزینه کمتر و هوشمندی بیشتر و مزیتهای دیگر ارزش وارد شدن به این سیستم را دارند.

Hosted VoIP (Hosted PBX):

در اینجا ”Hosted” به معنی قرار گرفتن تجهیزات PBX یا همان تلفن خانه اختصاصی در مکانی به غیر محلی است که سرویس VoIP در آنجا در حال استفاده است. بعنوان مثال یک شرکت می‌تواند با این سرویس از سیستم تلفنی VoIP استفاده کند در حالیکه تجهیزات مرکزی یا PBX در مرکز تأمین کننده VoIP قرار دارد. از مزایای این سرویس هزینه راه اندازی پایین آن است در‌ واقع به ازای استفاده از سرویس هزینه اعمال می‌شود. مزیت دیگر اینکه لازم نیست برای راه اندازی و نگهداری سرویس کسی را استخدام کرد یا دنبال دانش مربوطه رفت همه کارها توسط مرکز ارائه دهنده
انجام می‌شود.

UC یا Unified Communication:

با دقت در سیستم PBX در نهایت تنها یک ارتباط صوتی را می‌توان دید. خوب حالا که یک ارتباط صوتی داریم چرا از بقیه فازهای ارتباطی مثل ویدئو، پیام کوتاه، پیام صوتی یا هر فاز ارتباطی دیگر استفاده نکنیم؟ ما که امکان انجام همه این کارها را به کمک نرم‌افزار داریم. در‌واقع این فکر عملی شده است و به اصطلاح سیستم‌های یکپارچه با قابلیت‌های متنوع طراحی و پیاده‌سازی شده‌اند.

مثال خوب برای یک UC یا سیستم ارتباطی یکپارچه الستیکس می باشد. با داشتن این نرم‌افزار امکانات فراوان را در یک‌جا خواهیم داشت مخصوصاً بخش افزایش ماژول یک قابلیت قوی برای افزایش کارائی های این سیستم است. کافیست در بین ماژول‌های موجود بگردید تا ماژول مورد نیاز را پیدا کرده و نصب کرده و استفاده کنید.

IP Communications:

این واژه برای شبکه‌های مبتنی بر IP که در آن‌ها ارسال مالتی مدیا (صوت و تصویر) انجام می‌شود، استفاده می‌شود. مخصوصاً سرویس ویدئو کنفرانس که در سالهای گذشته رشد بالایی داشته و در حال حاضر یکی از صنعت های با رشد بالاست. از سال ۱۹۷۴ که نسخه ۱ IP ارائه شد که ماهیتاً غیر اتصال گراست(یعنی تضمینی برای بمقصد رسیدن یا جابجا شدن یا گم شدن داده‌ها یا پکت‌ها ندارد) تا الان که نسخه ۴ آن در حال استفاده است و نسخه ۶ نیز چند سالی است ارائه شده است همچنان ویدئو کنفرانس پر طرفدار و کارآمد است. هرچند IP قابلیت اطمینان کمتری دارد و مرکزیت خاصی برای کنترل پروسه نقل و انتقال داده‌ها ندارد ولی سرویس IP Communication با ارائه تکنیک‌ها و سرویس های قابل اعتمادی بر بستر IP این مشکل را تا حدود زیادی حل کرده است.

International VoIP:

سرویسی است که برای ارتباطهای بین‌المللی استفاده می‌شود. بسته به ارائه دهنده سرویس و نوع سرویس این ارتباط میتواند رایگان یا هزینه دار باشد. هزینه دار بودن ارتباط به مسائلی مثل : شرکت سرویس دهنده، مقصد تماس، نوع سرویس و فاکتورهای دیگری بستگی دارد. در بیشتر تماسهای VoIP خالص یعنی بدون اتصال به شبکه‌های غیر آی پی(GSM, PSTN, ISDN,…) بدون هزینه انجام می‌شود در چنین حالتی حتی ارتباط ویدیوئی رایگانی نیز به همراه صوت می‌توان داشت. مثل سرویسی که اسکایپ ارائه می دهد. از دیگر ارائه دهندگان می‌توان به Broadvoice, Vorage, Ooma و Comcast اشاره کرد.

تجهیزات VoIP :

اگر از دیدگاه یک راه انداز IP PBX به موضوع نگاه کنیم برای اینکار نیاز به تجهیزات و نرم افزارهایی داریم. ساده‌ترین حالت نصب یک سرویس VoIP بر روی یک سرور در یک شبکه مبتنی بر IP می‌باشد. کار این سرویس نگهداری اطلاعات سرویس گیرنده‌ها و برقراری ارتباط بین آنهاست. اگر کمی بخواهیم کار را گسترش بدهیم و ارتباط سرورمان با خطوط PSTN را برقرار سازیم در این حالت وجود سخت‌افزار مخصوص الزامی است، یک کارت PCI یا PCI Express که درگاه‌های مربوط به خطوط آنالوگ را دارد، این ارتباط را برقرار می‌سازد. همین کار را با گیتوی های مربوط به خطوط آنالوگ بدون نیاز به کارت می‌توان انجام داد. از گیتوی ها و کارتها می‌توان به شبکه‌های دیگر مثل GSM، E1، T1، … وصل شد. کافیست گیتوی مربوط به آن شبکه را خرید کنید و به شبکه مورد نظر وصل شوید.

کارتهای تلفنی:

تجهیزاتی که بر روی برد اصلی به درگاه‌های PCI و یا PCI Express سرور نصب می‌شوند. تقریباً چیزی شبیه به فکس مودم های قدیمی. وظیفه آن‌ها تعامل داده با شبکه ای است که به آن وصل می‌شوند در‌ واقع این کارتها چیزی شبیه به مترجم هستند. از یک طرف زبان سرویس VoIP را می‌دانند و از طرف دیگر زبان شبکه ای را که سیستم به آن از طریق کارت وصل شده است.  سه نوع کارت تلفنی را در اینجا معرفی می‌کنیم.

۱ – کارتهای آنالوگ :

خطوط آنالوگ قدیمی POT (PSTN هم گفته می‌شود) به آن‌ها وصل می‌شوند و ظیفه کارت تبدیل سیگنالهای آنالوگ به دیجیتال و بالعکس می باشد. این کارتها سه نوع درگاه دارند:

الف) FXS:

این درگاه برای استفاده از یک تلفن یا فکس آنالوگ در سیستم VoIP استفاده می‌شود. در‌واقع این درگاه کار یک ATA را انجام میدهد بعلاوه تأمین برق دستگاه نیز به عهده این درگاه است. به عبارت دیگر اگر شما تعدادی تلفن آنالوگ دارید و می‌خواهید با هزینه کمتر و بدون خرید تلفن IP سرویس VoIP را راه اندازی کنید به ازای هر تلفن آنالوگ شما باید یک درگاه FXS داشته باشید. این یعنی شما باید یک
کارت تلفن آنالوگ با درگاه‌های FXS بخرید.

ب) FXO:

این درگاه برای دریافت تماس از خطوط POT یا PSTN استفاده می‌شود. بوسیله این درگاه سرور به تماس های ورودی از خطوط آنالوگ عکس‌العمل نشان می‌دهد. به عنوان مثال اگر شما نیاز به یک منشی دیجیتال بر روی خط آنالوگ داشته باشید وجود درگاه FXS الزامی است.

ج) TDM:

این نوع درگاه ها قابلیت تبدیل شدن به هر یک از درگاه ها را دارند. بستگی به ماژولی دارد که شما استفاده می‌کنید.

تعداد در گاه های کارتهای موجود در بازار چیزی بین ۲ الی ۳۲ می باشد. ممکن است حتی بیش از این نیز باشد.

۲ – کارتهای دیجیتال:

این کارتها با اتصال به درگاههای PCI و PCI Express بر روی سرور کار خود را انجام می‌دهند، سه نوع از این کارتها را در زیر توضیح داده ایم.

الف) BRI:

به ازای هر درگاه فیزیکی دو خط صدا یا داده بعلاوه یک خط سیگنالینگ موجود است. این خطوط بیشتر در اروپا معمول است. کارتهای ۸ درگاه سازگار با الستیکس در بازار موجود است این کارتها ۱۶ خط را می‌توانند سرویس بدهند.

ب) E1/T1:

به ازای هر درگاه فیزیکی در حالت T1 تعداد ۲۳ خط سرویس دهی می‌شود، این عدد در حالت E1 تعداد ۳۰ خط می باشد. کارتهای سازگار با استریسک دارای ۴ درگاه موجود است که جمعا میتوانند ۱۲۰ خط را سرویس بدهند. برای کارتهای شرکت دیجیوم یک ماژول دلخواه نیز برای رفع پیچش صدا بصورت سخت افزاری که مبتنی بر دی اس پی است، موجود می‌باشد.

۳ – کارتهای ترکیبی:

برخی از شرکت ها اقدام به تولید کارتهای ترکیبی کرده‌اند بعنوان مثال کارتهای ترکیبی خطوط BRI و آنالوگ تولید شده است.

۴ – کارتهای فشرده‌سازی:

این نوع کارتها هیچ درگاهی ندارند. وظیفه کار این کارتها بهینه کردن کارائی سرور از لحاظ سخت افزاری است. این کارتها وظیفه تبدیل کدک ها را از یک نوع به نوع دیگر آنهم بصورت آنی یا RealTime را دارند. (Transcoding) چنین عملیاتی در صورت نبود این نوع کارتها بعهده سرور است که باعث درگیری سخت‌افزار سرور مخصوصاً پردازنده مرکزی می‌شود. با داشتن این نوع کارتها پردازنده اصلی سرور به تماسهای بیشتری پاسخگو خواهد بود.

۵ – گیتوی های VoIP یا مدیا گیتوی ها:

این گیتوی ها پل های ارتباطی شبکه‌های دیگر ارتباطی با شبکه آی پی می باشد. یک گیتوی VoIP حداقل یک درگاه اترنت و یک درگاه مخصوص شبکه ارتباطی غیر آی پی خواهد داشت. برخی از انواع گیتوی های VoIP را نام برده و توضیح می‌دهیم.

الف) گیتویGSM  :

این نوع گیتوی به شبکه VoIP این امکان را می‌دهد که نقل و انتقال داده را با شبکه‌ های GSM انجام دهد. و از طریق شبکه GSM میتوان به شبکه‌های دیگر آنالوگ و دیجیتال دسترسی داشت. جالب است بدانید این گیتوی ها سبب کاهش هزینه مکالمات می‌شوند این اتفاق طریق مسیریابی LCR (Low Cost Routing) رخ می‌دهد. در این روش گیتوی یک جول مسیریابی محلی برای خودش ذخیره می‌کند. از طرفی گیتوی با داشتن قابلیت پذیرفتن چند سیم کارت میتواند به چند اپراتور جی اس ام متصل شود در نتیجه با روش مسیریابی LCR در هر تماس تصمیم میگیرد که  تماس را با کدام سیم کارت (اپراتور) راه اندازی کند. در نتیجه تا حد ممکن هزینه تماس ها بصورت درون شبکه ای و با کمترین هزینه ممکن خواهد بود. برای مثال فرض کنید یک گیتوی جی اس ام با ۳ سیم کارت از نوع: همراه اول، ایرانسل و رایتل داریم و قتی یک درخواست تماس داریم گیتوی با بررسی مقصد و شناسایی اپراتور مربوطه تماس را از طریق سیم کارت مربوط به شماره مقصد راه اندازی می‌کند. یعنی اگر شماره تماس مقصد ۰۹۳ باشد با سیم کارت ایرانسل شماره گیری را انجام می دهد.

ب) گیتوی آنالوگ :

این گیتوی شبکه VoIP را به خطوط PSTN متصل می سازد و همچنین امکان انتقال تماس از شبکه PSTN به شبکه VoIP را فراهم می‌کند، به این گیتوی ها FXO Gateway نیز گفته می‌شود.

ج) گیتوی دیجیتال :

این گیتوی شبکه VoIP را به خطوط دیجیتال متصل می سازد. این گیتوی ها می‌توانند یک یا چند درگاه  ISDN BRI داشته باشند(در اروپا معمول است). یک یا چند درگاه PRI/E1 داشته باشند(در اروپا معمول است) و یا یک یا چند در گاه T1 داشته باشند که در آمریکا معمول است.

گاهی کارخانه های سازنده تجهیزات VoIP گیتوی هایی را می‌سازند که هر دو نوع درگاه های دیجیتال و آنالوگ را دارند.

تلفن‌های VoIP:

وسیله‌ای سخت افزاری یا برنامه‌ای نرم افزاری که صدا (گاهی با تصویر) را به شبکه ویس ارسال می‌کند و نتیجه بازگشتی از شبکه را دریافت می‌کند. بطور متداول به سه نوع استفاده می‌شود.

الف) تلفن IP:

وسیله‌ای مشابه تلفنهای معمولی آنالوگ است. که حداقل یک درگاه RJ45 دارد. صدا شخص را بصورت سیگنال صوتی دریافت می‌کند و با تبدیل آن به داده دیجیتال آن را بسوی سرور VoIP ارسال می‌کند. سپس در انتظار نتیجه می‌ماند و با رسیدن نتیجه داده دیجیتال به سیگنال صوتی تبدیل می‌شود و شخص صدا را می شنود. در‌واقع این وسیله در درون خود مبدل های DAC و ADC را دارد.

در برخی از مدلها گوشی با داشتن یک کارت شبکه بی سیم به شبکه وای فای وصل میشود. در این صورت یک تلفن IP همراه خواهیم داشت.

برخی از امکانات متداول این تلفن‌ها عبارت است از:

• کالر آی دی
• انتقال-انتظار تماس
• تماس از طریق نام یا آی دی
• کنفرانس و تماسهای چند گانه
• کال پارک
• داشتن چند اکانت VoIP (گاهی ممکن است در محیط هایی چند نفر بطور شیفتی از یک تلفن IP استفاده کنند برای رهگیری تماس های هر شخص، هر یک از افراد با اکانت خودش از تلفن استفاده میکند)
• رمزنگاری ارتباط
• داشتن برنامه‌هایی مثل اطلاع از وضعیت آب و هوا، حضور و غیاب دانش آموزان یا کارمندان و اخبار و غیره.

ب) تلفن آنالوگ با یک آداپتور ATA :

در این حالت تلفن آنالوگ خطوط PSTN را به یک آداپتور ATA وصل می  کنیم. آداپتور ATA از یک طرف با درگاه RJ11 به تلفن و از طرف دیگر با یک درگاه RJ45 به شبکه اترنت وصل می‌شود. کلیه تبدیل های سیگنال صوتی به دیجیتال و بالعکس توسط آداپتور ATA اتفاق می افتد.

ج) تلفن نرم افزاری یا SoftPhone:

با نصب کردن نرم‌افزار تلفن VoIP بر روی یکی از وسیله های هوشمند که قابلیت اتصال به شبکه اترنت یا وای فای را داشته باشد، و با داشتن هدست(یا هر وسیله‌ای برای انتقال و دریافت صدا) می‌توان به شبکه VoIP وصل شد. کافیست تنظیماتی مثل معرفی سرور و شماره پورت و چیزهای دیگر را برای اتصال به سرور VoIP مربوطه انجام دهید، این تنظیمات برای هر نوع اتصالی به شبکه VoIP الزامی است و فقط مختص سافت فن ها نیست. این نوع اتصال به شبکه VoIP پایداری کمتری دارد ولی هوشمندی آن بیشتر بوده و هزینه آن به نسبت کمتر از دو مورد قبلی است و حتی گاهی هزینه ای برای تهیه سافت فن در بر ندارد.

QoS یا Quality of Service:

در شبکه های مبتنی بر (Packet-Switched) بسته به مکانیزم کنترل ذخیره منابع، جهت دستیابی به کیفیت سرویس مناسب اطلاق می گردد.

IVR یا Interactive Voice Response:

پاسخگوی خودکار با امکان تعریف چندین پاسخگو در زمان های مختلف روز (به عنوان مثال : ساعات اداری و غیر اداری)

DID یا Direct Inward Dialing:

قابلیت شماره گیری داخلی ها از بیرون به صورت مستقیم

Trunk:

به درگاه ورودی برای سیستم های VoIP  گفته می‌شود. این درگاه می تواند ورودی شهری باشد که به آن PSTN Trunk گفته می‌شود و یا می تواند از روی شبکه و یا پروتکل SIP باشد که به آن SIP Trunk گفته می‌شود. بنابراین به هر مسیر و درگاه که به سیستم تماس ارسال و دریافت نماید Trunk گفته می‌شود.

Extension:

منظور از Ex یا Extension همان خطوط داخلی می باشد. همانند خطوط داخلی که بر روی سیستم های قدیمی وجود دارد و معمولا بین ۳ تا ۴ رقم تعریف می شوند.

DialPlan:

تعریف مسیری برای هدایت تماس ها. بطور مثال شما یک DialPlan در استریسک تعریف می کنید که وقتی کسی از بیرون زنگ زد، پیام خاصی پخش و به داخلی خاصی وصل بشود؛ بنابراین به مسیردهی تماس ها گفته می‌شود.

SIP Forking:

این فرآیند بدین شکل است که از طریق یک اکانت SIP می توانیم با چندین اکانت SIP دیگر بطور همزمان تماس بگیریم و یکی از ویژگی های قدرتمند SIP بحساب می‌آید.

Auto-Attendant:

به معنای اپراتور خودکار می باشد. اپراتور خودکار فهرستی را در اختیار تماس گیرندگان قرار می دهد تا با استفاده از سیستم تلفنی به بخش یا داخلی مورد نظر خود وصل شوند. تا ارتباط افراد با بخشهای مختلف یک سازمان را به راحتی برقرار نماید. در این سیستم می توان واحدها، بخشها، افراد موسسه یا سازمان را با کدهای اختصاصی تعریف نمود تا افرادی که با شرکت یا سازمان تماس می گیرند بتوانند به سرعت به بخش مربوطه متصل گردند. همچنین امکان تعریف یک سری عملیات خاص در شرایط خاص نیز وجود دارد. برای مثال در صورت عدم پاسخگویی یک داخلی میتوان تماس گیرنده را به یک داخلی دیگر، صندوق صوتی و یا صندوق فکس هدایت کرد. در صورت نیاز می‌توان تماس ورودی را بطور نامحسوس (بدون نیاز به سرویس انتقال مکالمه مخابرات) به خط شهری یا موبایل خاص منتقل نمود.

Call Park:

قابلیتی که در برخی از تلفن‌های آی پی موجود است در این قابلیت تماس ورودی را می‌توان در حالت انتظار قرار داد و ادامه مکالمه را از داخلی دیگری انجام داد. به عنوان مثال شخصی در شرکتی در حال مکالمه است و نیاز به دسترسی به پرونده های بایگانی دارد با استفاده از این امکان تماس را در تلفن اتاق بایگانی به اصطلاح پارک می‌کند و سپس به آنجا رفته و ادامه مکالمه را انجام می دهد. توجه داشته باشید که این قابلیت با انتقال تماس فرق دارد.

Termination و Origination:

ترمینیشن Termination به عمل انتقال تماسهای تلفنی اینترنتی از خارج به داخل کشور گفته می‌شود و اریجینیشن Origination عکس این فرآیند است که انجام عمل اریجینیشن توسط شرکت‌های خصوصی و فعالان تلفن اینترنتی مجاز بوده و عمل ترمینیشن، غیرمجاز اعلام شده است.

همانطور که می‌دانید مکالمات بین‌الملل باید از طریق مراکز ارتباط بین‌الملل کشور مبدا و مقصد برقرار شود و برقراری این ارتباطات از مبادی غیرقانونی و غیررسمی، ترمینیشن (از خارج به داخل) غیرمجاز و یا همان قاچاق مکالمات تلفنی نامیده می‌شود.

در واقع مخابراتی‌ها به خاطر تحمیل خساراتی سنگین به وزارتخانه متبوع‌شان ارایه ترمینیشن از طریق کانالی بجز مخابرات را قاچاق می‌دانند.

افرادی که اقدام به قاچاق مکالمات تلفنی می‌کنند با سوء‌استفاده از یارانه‌هایی که دولت به مکالمات تلفنی شهروندان اختصاص می‌دهد اقدام به ترانزیت (برقراری) ارتباطات سایر کشورها “از طریق ایران” و یا “به داخل ایران” می‌کنند.

بنابراین به جای این که ارتباطات دیگر کشورها بطور مستقیم به مقصد ارسال شود به ایران ارسال و از طریق مراکز بین‌الملل ما به کشور مقصد ارسال می‌شود بدین ترتیب از این یارانه به نفع دیگر کشورها استفاده می‌کنند که این امر خسارت غیرقابل جبرانی را به اقتصاد کشورمان وارد می‌کند.

SBC یا Session Border Controller:

یک Session Border Controller یا SBC بهترین راه حل برای امن سازی ارتباطات مبتنی بر ویپ به شمار می رود. در حقیقت SBC فایروالی است که وظیفه امنیت شبکه های Data را به عهده دارد که علاوه بر واسط گرافیکی تحت وب، مانیتورینگ آنلاین و مسیریابی پیشرفته تماس ها به صورت XML امکانات دیگری نیز دارد. مشکلات بوجود آمده امنیتی اخیر در حوزه VoIP و همچنین گسترش روز افزون SIP Trunking، موجب شد تا این کنترلر ها به عنوان یک راه حل جامع به کار گرفته شوند. SBC فایروالی است که وظیفه امنیت شبکه های Data را به عهده داشته و برای ارتقای امنیت VoIP به سیستم تلفنی اضافه می شود.

Jitter:

جیتر در واقع یک خطای زمانی است. این خطا به وسیله تاخیرهای مدارها از یک وسیله به وسیله دیگر به وجود می آید. در واقع اگر در یک سسیتم صدای دیجیتال، پالس های دیجیتال ،همزمانی کامل با پالس های همزمانی نداشته باشند و در تغییر حالت از یک سطح ولتاژ به سطح دیگر کند باشند، خطای Jitter پدید می آید.

این خطا در مدارات I/O driver دیجیتال، سرعت چرخش CD-R در دستگاه Recorder، پالس های Word Clock دیجیتال، ترانسفورماتورها و کابل‌های دیجیتال ممکن است رخ دهد. این اتفاق ممکن است در خصوصیاتی همچون فرکانسی از پالس های PDP، دامنه سیگنال، و یا فاز سیگنال های دوره ای رخ دهد.

DTMF یا Dual-tone multi-frequency signaling:

سیستمی جهت ارسال سیگنال از طریق خطوط تلفن به مراکز سوئیچینگ در باند فرکانس صوتی (شنیداری) می باشد که می تواند هم به منظور مشخص کردن شماره ی مورد نظر جهت ایجاد ارتباط از طریق مراکز سوئیچینگ مورد استفاده واقع شود، هم اینکه نقش انتقال فرامین را به این مراکز یا سایر دستگاه های مخابراتی ایفا نماید.

این سیستم نیز کاربرد های دیگری در ایستگاه های تلویزیونی دارا می باشد، بدین نحو که فرستنده اصلی می تواند در زمان نمایش تبلیغات، سیگنال های DTMF را برای ایستگاه های واسطه محلی ارسال نماید تا آن ایستگاه بتواند تبلیغات محلی خود را در آن زمان به نمایش در آورد. همچنین در برخی سیستم های جاسوسی نیز می توان فرامین خاموش یا روشن کردن دوربین ها و یا سایر سیستم های واسطه